Utama

Terwijl het land waar ze hun bestaan hebben opgebouwd, de hoogvlakte van de Boliviaanse Andes, langzaam maar zeker de desastreuze gevolgen van klimaatverandering ondervindt, weten de bejaarde lamaherder Virginio en zijn vrouw Sisa van geen wijken. En dat ondanks de droogte en de steeds grotere afstanden die Virginio moet afleggen om zijn dieren te laten drinken. In weidse panorama's vertelt Utama het verhaal van mensen die zich niet meer laten verplaatsen, ook al is de bodem waarin hun levens zijn geworteld allang drooggevallen.

Nadat kleinzoon Clever te weten is gekomen dat zijn grootvader niet lang meer te leven heeft, iets wat de oude man voor zijn vrouw verborgen heeft gehouden, probeert hij hem te bewegen naar de stad te verhuizen. Maar Virginio houdt voet bij stuk. In scènes met een magisch-realistische ondertoon ziet hij de aankondiging van zijn dood: een boven zijn hoofd rondcirkelende condor, de vogel die zijn eigen stervensuur bepaalt. Maar ook het nieuws van de geboorte van een achterkleinzoon is een teken. Het oude maakt plaats voor het nieuwe.

Hoewel het beeld domineert, is Utama (juryprijswinnaar Sundance 2022) verrassend rijk aan betekenislagen. Het zich stoïcijns vastklampen aan een levenswijze die, in de context van de opwarming van de aarde, dreigt te verdwijnen. De natuurmystiek met de condor als veelbetekenend symbool. De tegenstelling tussen stad en land, die tot uitdrukking komt in de door kleinzoon Clever belichaamde generatiekloof. De vanzelfsprekende manier waarop regisseur Alejandro Loayza Grisi die thema's met elkaar verbindt, maakt de film tot veel meer dan de overweldigende visuele traktatie die hij ook is.